Beste vrienden van Gemengd Koor Cantabile Breda!

Cantabile neemt u mee naar Argentinië en Peru
Argentinië, het land van de tango, de bandoneon, Máxima, de hoge Andes en eindeloze vlaktes. Peru, eveneens met zijn bergen en droge hoogvlaktes en de oorspronkelijke quechua-sprekende bevolking.
Met de Spaanse veroveraars (de Inca’s werden in 1572 definitief onderworpen) kwamen ook edellieden, geestelijken en musici mee. Deze musici waren zeer geïnteresseerd in de muziek van de inheemse bevolking en hebben deze uitvoerig bestudeerd en daarna in hun composities gebruikt. Deze muziek bleef een tijdlang in de vergetelheid in archieven verborgen.

Tomás de Torrejón y Velasco (1644-1728) was een Spaanse edelman die in het gevolg van de onderkoning van Peru meereisde en ‘maestro de capilla’ werd aan de kathedraal van Lima. Het stuk A este sol peregrino een ode aan de zon (zinnebeeld van Christus) is van zijn hand en werd in de vorige eeuw teruggevonden in de archieven van een priesterseminarie in Cuzco.

Ariel Ramírez, met wiens muziek ons concert begint en eindigt, is een van de meest geliefde koorcomponisten van Argentinië. Hij werd geboren in 1921 in Santa Fé, Argentinië. Als jonge man reisde Ramírez door het hele landelijke Zuid-Amerika om volksmuziek te bestuderen en te verzamelen. Na zijn studie in Buenos Aires ging hij naar Europa, waar hij eerst studeerde aan het Instituut voor Spaanse Cultuur in Madrid, Spanje, en vervolgens in 1950 aan de Muziekacademie in Wenen, waar hij zich concentreerde op Midden-Europese volksmuziek. Daarna kreeg hij een baan als docent in een Duits klooster. In 1954 keerde hij terug naar Argentinië en voltooide zijn muzikale opleiding in Buenos Aires. Zijn politiek geïnspireerde populaire liedjes leverden hem al snel bekendheid op als leider van de nueva canción-beweging.

Navidad Nuestra (Onze Geboorte) heeft als ondertitel “Een volksdrama over de geboorte, gebaseerd op de ritmes en tradities van Spaans-Amerika.” De teksten zijn van de Argentijnse dichter Felix Luna, met wie Ramírez eerder had samengewerkt bij het schrijven van liedjes. Het werk is gemaakt voor een criollo-retabel (inheems tableau) waarin elk deel van het kerstverhaal in een populaire stijl wordt uitgedrukt. Ramírez gaf elke aflevering een kenmerkende regionale stem: een chamamé voor de Aankondiging, een huella pampeana voor de pelgrimstocht van Jozef en Maria, een vidala catamarqueña voor de geboorte van Christus, de Aanbidding van de Herders is in chaya riojana-ritme en het bezoek van de Drie Koningen in takirari-tempo. De vlucht naar Egypte is een vidala tucumana.

Luna besprenkelde zijn Spaanstalige gedicht met inheemse Guaraní-woorden, waardoor de setting van het kerstverhaal op subtiele wijze verschoof van Bethlehem naar het noorden van Argentinië, verwijzend naar het maanlicht van Rioja in het gedicht over de aanbidding van de herders. In het Annunciatieverhaal wordt de Maagd Maria beschreven als “la más bonita cuñatai” (de mooiste van alle dienstmeisjes) en arriveert de engel Gabriël caré, wat letterlijk ‘scherp kijken’ betekent. De Drie Koningen brengen geen goud, wierook en mirre mee, maar arrope (druiven- en cactusgelei) en een witte poncho gemaakt van de fijnste alpacawol. Er zijn ook verwijzingen naar lokale muziekinstrumenten zoals cajas, gitaren en bombo leguero. Lokale drankjes gemaakt van de algorrobo blanco-boom, aloja (een soort bier), añapa (een niet-alcoholische drank) arrope (johannesbroodsiroop).